مقدمه وتعريف:
استفاده بهينه از زمان بخش مهمي از زندگي دانشجويي است. در اين مجموعه دانشجويان به صورت گام به گام
مي آموزندکه چگونه زمان خويش را با اهداف خود سازگار و تنظيم نمايند.
مديريت زمان وسيله اي است جهت:
- صرفه جويي و جلوگيري از اتلاف وقت
- داشتن آمادگي قبلي براي فعاليت هاي اجتماعي
- کاهش حجم کار
- نظارت بر روند پيشرفت کارها، تنظيم وقت موجود متناسب با اهميت کارها و وظايف و اطمينان حاصل کردن از اين که پروژه هاي درسي در طول ترم دانشجويي به خوبی پيش رفته، کارها بر روي هم جمع نمي شوند و به صورت روزانه یا هفتگي انجام مي شوند.
اهميت مديريت زمان:
اگر وقتي را به مديريت زمان خود اختصاص ندهيد، آنگاه زمان شما را مديريت خواهد کرد. در اين حالت زندگي شما بسيار آشفته شده و شما قادر نخواهيد بود آينده و رويدادهاي پيش رو را پيش بيني کنيد.
مديريت زمان به شما کمک مي کند تا استرس و اضطرابي را که اغلب تجربه مي کنيد، کاهش دهيد.
گام های موثر در مدیریت زمان
گام اول:
گام اول در مديريت زمان به تعيين اهداف زندگي اختصاص دارد.
هر فردي بايد بداند که در حوزه هاي مختلف زندگي چه اهدافي دارد، اين حوزه ها عبارتند از:
- هنري - معنوي/ نگرشي
- شغلي - تحصيلي
- خانوادگي - مالي
- فيزيکي/ جسمي - لذت و تفريح
- عمومي
گام دوم:
براي برنامه ريزي بهينه، قبل از هر چيز بايد بدانيد در حال حاضر زمان خود را چگونه مي گذرانيد.
براي پاسخ به اين سؤال بهتر است تمامي فعاليت هاي خويش را مانند مطالعه، کلاس رفتن، رفت و آمد، تماشاي تلویزيون، لباس شستن، غذا خوردن و ... را لحظه به لحظه ثبت نماييد.
و بعد تهيه ي فهرستي از کارهايي است که بايد انجام دهيد مانند:
- سرفصل دروس و محتوي هر درس
- فهرستي از برنامه ها و کارهايي که بايد انجام دهيد مثل مسافرت، فعاليت هاي خيريه، انجمن هاي دانشجويي و...
- اگر شما با خانواده زندگي مي کنيد، کارها و فعاليت هاي ديگر اعضاي خانواده هم ممکن است شما را درگير کند، مانند کمک به درس خواهر و برادر کوچکتر و نظاير آن که آنها را هم بايد يادداشت کنيد.
برخي از اين کارها زمان مشخصي دارند که بايد درست در همان زمان انجام شوند. مثلاً وقت دکتر. باقي کارها را بايد در طول هفته، نيم سال تحصيلي، يا سال، برنامه ريزي نمود.
تمرين مهارت مديريت زمان را بهتر است با برنامه ريزي هاي هفتگي شروع کرد.
مديريت زمان توانايي برنامه ريزي، واگذار کردن کارها به ديگران ، سازماندهي، هدايت و کنترل کارها را به فرد مي دهد.
گام سوم:
بعد از انجام اين برنامه ريزي ، بايداين برنامه را پيگيري نموده و در طي کار به موانع و مشکلات رخ داده توجه نمایید. و برای بر طرف کردن آن موانع تدبیر اندیشی کنید.
مثلاً به اين موضوعات توجه کنید
- واگذار کردن کارهاي به خصوص به زمانهاي خاصي که کيفيت و بازدهي در آن زمان را افزايش میدهد.
- اگر عادت نداريد شب هنگام مطالعه کنيد، درس خواندن را براي ساعات آخر شب برنامه ريزي نکنيد. چون زمان لازم براي يادگيري تا دو برابر افزايش مي يابد.
- کمتر خوابيدن زمان شما را براي انجام کارها افزايش مي دهد اما اين افزايش الزاماً مفيد نيست چون مي تواند به کاهش توان فردي و حتي منجر به بيمار شدن بشود.
بالاخره اينکه مديريت زمان يک آفت اصلي دارد و آن اتلاف وقت است.
نشانه هاي زير حاکي از اتلاف وقت مي باشد:
- تمام وقت خود را صرف برنامه ريزي کردن
- کمال گرايي
- خستگي و کسالت
- خشنوت و عصبانيت
- دائماً در تله ي ضرب الاجل هاي فوري افتادن
زمان هایی از روز که طی آن به بالاترین حد قابلیت ذهنی و جسمی خود می رسید را شناسایی کنید. کارهای مهم و اساسی خود را دراین مقطع زمانی انجام بدهید. برای رسیدن به بالاترین سطح عملکرد خود به استراحت کافی بپردازید.
اقتباس :
دکتر لادن فتی، دکتر فرشته موتابی، شهرام محمد خوانی ، مهرداد کاظم زاده عطوفی، آموزش مهارت های زندگی ، تهران انتشارات نشر دانژه ،تهران 1385