به گزارش پایگاه اطلاع رسانی معاونت فرهنگی، دانشجویی و امور مجلس وزارت بهداشت، شصت و ششمین نشست شورای هماهنگی فعالیتهای قرآن و عترت دانشگاهها پنجم خردادماه با حضور حجتالاسلام والمسلمین محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان و جمعی از نمایندگان مراکز دانشگاهی گوناگون در دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها برگزار شد.
این نشست با قرائت قرآن توسط علی اصغر شعاعی، قاری بینالمللی قرآن کریم آغاز شد و اولین دستور جلسه آن بررسی راهکارهای توسعه آموزش مجازی قرآن در میان دانشگاهیان کشور بود.
فاضلی، مدیر مرکز آموزشهای مجازی دانشگاهیان در آغاز سخن خود گفت: بحثم را در سه بخش ارائه میکنم؛ واقعیت آموزش مجازی، تجربیاتمان در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها و ظرفیت آموزش مجازی که میتواند در دستگاههای قرآنی به خدمت گرفته شود.
وی افزود: شاید در بخش اول ذهنیت اعضای جلسه این باشد که آموزش مجازی بهعنوان رقیب آموزش در فضای حضوری باشد، قبل از سال ۲۰۰۰ در تمام دنیا چنین چیزی متداول بود ولی از بعد از آن زمان تغییرات شگرفی اتفاق افتاد و با نوع دیگری از آموزش مجازی روبرو هستیم. ۱۳ درصد مدارس جهان هماکنون از این نوع آموزش استفاده میکنند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۱۹، ۵۰ درصد آموزشها را به صورت مجازی داشته باشیم.
فاضلی بیان کرد: در کشورهایی مثل ژاپن، کره و ... یک تبلت جایگزین کولهپشتی کتاب و دفتر شده و تمام فرآیند آموزشی در این تبلت اتفاق میافتد، از یک متن آموزشی برای همه استفاده نمیشود و آموزشها متناسب با استعداد هر شخصی صورت میگیرد.
وی با بیان اینکه نسبت آموزشهای حضوری و مجازی در سطح دنیا کاملاً دگرگون شده است، گفت: در ایران در این حوزه عقبافتادگی داریم، با توجه به تحولات فناوریهای آموزشی مبنا بر آموزشهای مجازی بنا میشود، البته هیچ جا آنها را جایگزین هم نکردهاند. در دانشگاه آریزونا با این شیوه بعد از ۲ سال، ترک تحصیل ۵۵ درصد کاهش پیدا کرده است. یک دلار در آموزشهای مجازی، ۳۰ دلار خروجی آموزشی دارد، در نهاد برآورد که کردیم این مبلغ بالای ۵۰ دلار هم رسید. در هزینههای مادی مثل محیط و ...، ۶۰ درصد در وقت دانشجو و استاد صرفهجویی میشود و کاهش ۵۰ درصدی مواد و ابزار نیز اتفاق میافتد.
مدیر مرکز آموزشهای مجازی دانشگاهیان عنوان کرد: از منظر روانشناسی نیز، یادگیری دوطرفهای، تعاملی بودن، تصحیح مرحلهای اشتباهات و جذابیت بیشتر از مهمترین مزایا محسوب میشود.
وی با اشاره به تجربه نهاد در حوزه آموزش مجازی، گفت: در طول سالیان گذشته نهاد بیش از ۲ هزار جلسه برگزار میکرد که هزینههای فوقالعادهای داشت، بیش از ۱۲۰ درس در سامانه آموزشیمان داریم، همچنین ۲۷۰ هزار نفر کاربر ثبت نام شده در سایت ما ثبت شدهاند و هر هفته به طور متوسط به آمار کاربران ما نیز اضافه میشود. بیشترین استقبالها نیز در حوزه مهارتهای زندگی، جریانشناسی سلفیگری، آواشناسی قرآن و روش تحلیل سیاسی بوده است.
ظرفیتهای نهاد در آموزش مجازی
فاضلی با اشاره به اینکه با توجه به ضرورتهای فضای مجازی و توسعه آن، نهاد چه ظرفیتهایی را میتواند در خدمت دستگاههای قرآنی قرار دهد؟ بیان کرد: یک نمونه از تخریب اعتقادات، راجع به حجاب است. یک توریست خاطرهاش را میگوید و از ایران تعریف میکند اما حجاب را ممزوج با حس برده بودن میداند. نمونههای زیادی از چنین کارهایی اتفاق میافتد، کاری که ما در حوزه آموزش مجازی میتوانیم انجام دهیم بخشی از آن حوزه تکنیک و نرمافزاری است. در بومیسازی نرمافزارهای آموزشی، اتفاق بسیار خوبی افتاده است، قابلیت ایجاد صفحه اختصاصی برای هر دستگاهی را داریم، میتوانیم زیرساختهایمان را با دستگاههایی که میخواهند فعالیتهای قرآنی داشته باشند به اشتراک بگذاریم و محتوای مشترک با نهادهای دیگر تولید کنیم، تجربه دیگر، آموزش کارکنان دانشگاهها و خود نهاد بود، برای اولین بار در ماه رمضان سال گذشته بیش از ۶۰۰ نفر از کارکنانمان را آموزش دادیم، اگر این آموزشها بهصورت حضوری بود حتماً هزینههای بیشتری داشت. ظرفیت آموزش مجازی نهاد معرفی شده، در تابستان سال گذشته بیش از ۳ هزار نفر در موضوعات قرآنی در جشنوارهمان شرکت کردند، از اینرو دورهها و جشنوارهها میتواند به عنوان یک فرصت تلقی شود.
وی بیان کرد: اپلیکشن آموزشی ما در مرحله دمو و تست است و در نهایت تا پایان ماه مبارک رمضان به بهرهبرداری میرسد و بیش از ۵۰ درصد درسهایمان روی موبایل و تبلت نیز قابل استفاده است.
بنا بر این گزارش، در ادامه علی اصغر شعاعی، رئیس مرکز قرآن و عترت دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، با اشاره به فرهنگسازی قرآنی و ضرورت آن، عنوان کرد: پیشنهاد تشکیل کمیتهای بهعنوان کمیته فرهنگسازی را دارم که همفکری کنند که دانشگاهها چه نقشی در فرهنگسازی و نهادینهسازی فرهنگهای دینی دارند.
بخش مجازی یکی از مهمترین بخشهای آموزشی است
وی ادامه داد: در آموزش و پرورش طرحهایی بود که طبق آنها به هر دانشآموزی که حافظ یک جزء یا چند جزء قرآن میشد مبلغی هدیه داده شود، اما با آزمونهای سطحی بسیاری از دانشآموزان حافظ شناخته شدند، بعد از این ماجراها تازه نامهای آمد تحت این عنوان که معلمان از فضائل سورههای قرآن بگویند و بعداً به آنها برای حفظ قرآن پول داده شود، ابتدا یاد مرگ افتادن به واسطه شنیدن صوت قرآن را حل کنیم که دانشآموزان و دانشجویان به سراغ خواندن قرآن بروند. فضای مجازی یکی از راهکارهای ورود به این عرصه و یکی از آن ابزار است، بیشک بخش مجازی در کنار بخشهای دیگر یکی از مهمترین بخشهای آموزشی است. بعضی از بحثها را میتوان به دورههای مجازی اضافه کرد مثل زیبا خواندن نماز، ترتیلخوانی قرآن و ...، همچنین به بحث اعتقادی اهمیت زیادی داده شود، به شبهات بسیار اهمیت داده شود، از تجربیات دیگران استفاده کنیم، در بخش مجازی حرم حضرت معصومه(س) ۲۰ نفر آموزش قرآن داشتیم که یک دوره هم برگزار شد و بعد تعطیل شد. در جامعةالمصطفی(ص) هم فعال است، در اوقاف نیز فعال است، حدود ۱۵ هزار نفر حفظ قرآن انجام میدهند و اعلام آمادگی کردهاند که دانشگاههای دیگر از امکانات آنها برای حفظ قرآن استفاده کنند.
در ادامه علیرضا صالحی، مشاور فرهنگی رئیس دانشگاه فنی و حرفهای اظهار کرد: پیشنهاد میکنم این موارد را خیلی خلاصه شده حتماً به دانشگاهها بفرستید و مکلف شوند که این آموزشها را شروع کنند، اینها را بهصورت آییننامه و بخشنامهای به دانشگاههای سراسر کشور ارسال کنید.
سلیمان عباسی، مدیرکل حوزه ریاست دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی در ادامه گفت: آموزشهای مجازی بسیار خوب و عالی است و حداکثر بهرهوری را با حداقل زمان میتوانیم داشته باشیم اما برای توسعه بیشتر چند پیشنهاد دارم؛ با وزارتخانههای دیگر به صورت ویژه تفاهمنامهای بسته شود و حتی امتیازاتی نیز گذاشته شود، همچنین در این تفاهمنامه دیده شود که یک مدرس چه امتیازاتی دریافت میکند. فراگیرانمان را سطحبندی کنیم. همچنین به اساتید معارف توجه داریم اما به اساتید دیگر نه، پیشنهاد میکنم که همه اساتید را مورد توجه قرار دهیم.
بنا بر این گزارش، سیدابوالحسن ترابی، معاون فرهنگی دانشگاه پیام نور اظهار کرد: در دانشگاه پیام نور زیرساختهای خوبی فراهم است، بحث اطلاعرسانی نیز کار مفیدی است، در عین حال اگر محتوا داده شود زیرساختها فراهم است.
تربیت حافظ قرآن با پول در شأن قرآن نیست
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها با بیان اینکه شأن قرآن آن نیست که پول بدهیم که افراد قرآن حفظ کنند، گفت: این اهانت به ساحت قرآن است. خدمت به قرآن نیست که دانشآموز و دانشجوی خودمان را اینگونه شرطی کنیم. جایزه دادن یک بحث است که در جای خود ارزش دارد اما اینکه هر کسی قرآن را حفظ کرد مبلغی را جایزه بگیرد درست نیست، مباحث دینی را اینچنین آلوده کردن معلوم نیست چه خدمتی باشد. تا زیرساخت و بحث دل برای حفظ قرآن نباشد بعید است که مفید باشد. در فضای دانشگاهی و آموزش و پرورش مراقبت شود. درست است که میخواهیم به رقم تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن برسیم اما راه آن با پول نیست.
وی افزود: ۹۰ درصد دانشجویانمان میگویند قرآن کتاب زندگی است در این بخش مشکل نداریم؛ اما اینکه چگونه از قرآن استفاده شود حتماً باید آسیبشناسی شود. در شهر استهبان یک آقایی به تنهایی کاری انجام میدهد که در کشور بینظیر است. شاید چند هزار نفر را تحت پوشش قرار داده و کارهای بسیار موفقی از ایشان شنیدهایم. بدون مزایا واقعاً چند نفر در عرصه قرآن کار میکنند؟ اگر هدایا حذف شود باز چقدر باقی میمانند؟ یک جایی لازم داریم که مجموعه تجربیات موفق گردآوری شود.
محمدیان عنوان کرد: بدبینیهایی به فضای مجازی وجود دارد، بنای خدا هم این نیست که انسانها در محیطی باشند که زمینه گناه در آن نیست، بنای خدا آن است که انسان بتواند بین گناه و ثواب یکی را انتخاب کند، در این فضا همه چیز است، نابترین جملات و کثیفترین صحنهها هم وجود دارد، از این فضا باید استفاده کنیم و برای ما فرصت است. یک روزی میتوانستیم بچههایمان را کنترل کنیم اما دیگر امکان آن کنترل هم نیست. یک مقدار بهروزتر، هنریتر و جذابتر عمل کنیم، متن دیگر خیلی جذابیت ندارد، گاهی کار یک کلیپ ۱۰ ثانیهای خیلی بیشتر از چندین صفحه متن است.
این گزارش حاکسیت، محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان به ارائه گزارشی از روند برگزاری سی و یکمین جشنواره قرآن و عترت توسط دانشگاه فرهنگیان پرداخت و گفت: جلسه شورای سیاستگذاری را تشکیل دادهایم، تابحال دو جلسه برگزار شده و با حضور اعضا تصمیمات خوبی در این زمینه اتخاذ شده است، یکی از توجهات و تأکیدات ما آن بوده که در جشنواره سی و یکم کارهای نوآورانهای هم در پیوند با مسئله قرآن و عترت انجام بدهیم، از جمله پیشبینیها این است که یادوارهای برای مرحوم علامه طباطبایی برگزار کنیم.
بیسهمی دانشگاه فرهنگیان از بودجههای قرآنی
وی افزود: واقعاً دانشگاه فرهنگیان در استفاده از منابع مالی که به قرآن اختصاص دارد خیلی بیبهره است؛ نه از اعتبارات عمومی قرآن که در آموزش و پرورش است بهرهای داریم و نه از اعتباراتی که در حوزه آموزش عالی اتفاق میافتد بهرهای داریم. تقاضای ما از شما و سایر عزیزان این است که با نگاه به مأموریت ویژه دانشگاه فرهنگیان توجه ویژهای شود و بتوانیم گامهای مؤثرتری برداریم.
تأسیس دارالقرآن در دانشگاه فرهنگیان
مهرمحمدی عنوان کرد: تأسیس دارالقرآن را داریم که نیاز به زیرساختهای خاص خودش را دارد. اینکه دانشگاه فرهنگیان از این حجم بودجههای قرآنی سهمی نداشته باشد دور از انصاف و عدالت است و امیدواریم به این موضوع توجه ویژهای شود.
مرحله نهایی جشنواره سی و یکم قرآن و عترت دانشجویان در مشهد برگزار میشود
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین علیرضا صادقزاده، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان ابراز کرد: مجموعهای از فعالیتها را برای جشنواره سی و یکم پیشبینی کردهایم که در مشهد برگزار میشود. در دانشگاه فرهنگیان میخواهیم از این فرصت استفاده کنیم تا معلمان آینده ما با قرآن مأنوس شوند و نسلمان قرآنی شوند و همه معلمانمان با قرآن همراه شوند. در دانشگاه ما بحث توجه به قرآن، بحث بسیار مهمی است. دانشگاه ما دانشگاهی است که قرار است به کانون حیات طیبه تبدیل شود، این جشنواره را بهانه میکنیم که کل دانشجویان ما از این زمینه استفاده کنند تا فضای قرآنی را در دانشگاهمان گسترش بدهیم.
وی با بیان اینکه باید از ظاهر به سمت باطن حرکت کنیم، گفت: تأکیدات مقام معظم رهبری نیز همین است. مسابقات قرآن باید برایمان شروع و مقدمه باشد. در بحث قرآن و عترت باید زندگیمان، زندگی قرآنی باش.، شورای سیاستگذاری ما برنامه را تنظیم کرده است که جشنواره سی و یکم در مشهد و مصادف با هفته قرآن در دانشگاهها برگزار شود.
صادقزاده بیان کرد: بودجه و اعتبار مورد نیاز جشنواره بهطور خاص علیرغم مشکلات خاص تصویب و در نظر گرفته شده است. کارگروه های تخصصی را نیز قبلاً تشکیل داده بودیم. جشنواره فرهنگی، هنری و دینی نیز داریم، امسال بیست و ششمین جشنواره قرآن و عترت را با استقبال بیشتری داشتیم که امروز در استان یزد جشنواره دانشجومعلمان پسرمان را داریم، در مجموع از آغاز تا انجام این جشنواره حدود ۲۲ هزار نفر ثبت نام کننده داشتیم که هر کدام در یک یا دو رشته شرکت کرده بودند، که حدود ۳۵ درصد دانشجویان دانشگاه فرهنگیان هستند.
میزبان جشنواره سی و دوم
بنا بر این گزارش بحث بعدی به انتخاب میزبان جشنواره سی و دوم اختصاص داشت که با اعلام آمادگی وزارت بهداشت، اجرای این دوره مسابقات به این نهاد سپرده شد.
در ادامه دکتر مهدی بحرالعلوم، رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت بیان کرد: هم میزبانی جشنواره سال بعد را مایل هستیم که بپذیریم و هم اگر موافقت شود جشنواره وزارت بهداشت در سطح کارکنان و اساتید هم هست؛ بنابر این پیشنهاد ما این است که جشنواره ملی در سه گروه کارکنان، دانشجویان و اساتید برگزار شود و میتواند در یک زمان هم برگزار شود. اگر بنا باشد در فینال هم اساتید را داشته باشیم باید همه دستگاهها آن را از ابتدا برگزار کنند.
به گزارش ایکنا، محمدیان بررسی موضوع شرکت اساتید و کارکنان را به جلسه بعد موکول کرد و گفت: اینکه تجلیل و یادوارهای از علامه باشد ارزشمند است، پیشنهاد میکنم حال که یک نفر را از حوزه انتخاب کردهاید یکی از شخصیتهای دانشگاهی که تألیفات قرآنی نیز دارد، انتخاب کنید که دانشجویان ببینند که الان هم شخصیتهای برجستهای وجود دارند، خواهشم این است که تجلیل از یک دانشگاهی هم در کنار تجلیل از علامه باشد.
در ادامه حسین سروقامت، از مرکز هماندیشی استادان ابراز کرد: در مرکز هماندیشی استادان یکسری بحثهایی را در رابطه با بحثهای فرهنگی اساتید دنبال میکنیم که میتواند در دستگاههای مختلف الگوسازی شود و هم اینکه شاید بتوانیم در بخش فعالیتهای قرآنی همکاری ویژهای با نهادهای دیگر داشته باشیم. سال گذشته ۱۲۰۰ برنامه فرهنگی را برگزار کردیم که حدود ۲۰۰ مورد مختص اساتید بوده و با موضوع قرآن برگزار شده است.
وی به بخشی از کارهای این مجموعه اشاره کرد و ادامه داد: برگزاری کرسیهای آزاد اندیشی با محوریت قرآن، جشنواره سراسری ویژه استادان دانشگاهها، قرآن در باغستان شعر فارسی، ترجمه روان و دلنشین از آیات با موضوع قرآن و راهاندازی سامانه تخصصی قرآنی برخی از این کارها هستند. در دانشگاهها حدود ۵۵ هیئت استادی فعال داریم که بخش عمدهای از فعالیت آنها قرآن کریم است. یکی از کارهای مهم دیگرمان تولید محتوای مجازی برای بحثهای قرآنی است.