به گزارش مفدا، تغییر زندگی از زندگی خانوادگی به زندگی دانشجویی علی‌رغم رویارویی دانشجو با فرصت‌های جدید برای وی تنش‌زا است. به‌ویژه دانشجویان ساکن خوابگاه احساس غربت و دل‌تنگی شدیدی را تجربه می‌کنند. این امر بر پیشرفت تحصیلی، گرایش به سمت مواد مخدر، خودکشی و عملکرد تحصیلی و اجتماعی دانشجویان مؤثر است از این رو تغییر زندگی خانوادگی به زندگی خوابگاهی و دانشجویی و رویارویی دانشجویان در محیط خوابگاهی و همزیستی با دانشجویان مختلف با اقوام و فرهنگ متفاوت، تجربه‌ای جدید برای دانشجویان به شمار می‌رود که در صورتی که دانشجویان با کسب مهارتها و تکنیک‌های لازم، نحوه تعامل و برخورد با هم‌خوابگاهی خود را بدانند کمتر دچار اختلالات روحی، شخصیتی می‌شوند.

ورود به دانشگاه معمولاً با تغییرات زیاد اجتماعی و انسانی همراه است که در کنار این تغییرات پذیرش نقش جدید دانشجو باعث می‌شود که او احساس کند نیاز به یک تغییر و تحول شناختی اساسی دارد. طبیعتاً قرارگرفتن در این شرایط، فشارهای روانی و نگرانی‌هایی را برای دانشجو به همراه می آورد که این استرس‌ها می‌توانند عملکرد او را در دانشگاه تحت تأثیر قرار دهند. دوری از خانواده، عدم علاقه به رشته تحصیلی و عدم کفایت امکانات رفاهی دانشگاه‌ها نیز اغلب باعث افت دانشجویان- چه از لحاظ تحصیلی و چه از لحاظ روانی- می‌شود.

اینجاست که لزوم تقویت هرچه بیشتر مراکز مشاوره دانشجویی، آموزش به همتایاران سلامت و تقویت دانش آنها در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی، افزایش تعداد آنها ، محسوس‌تر می‌شود که خوشبختانه بر اساس آمارهای موجود، در اغلب دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، بحث مشاوره سلامت روان دانشجویان و بکارگیری و آموزش همتایاران سلامت در سه سال گذشته مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.

به مناسبت هفته‌خوابگاه‌هایی دانشجویی که از روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه همزمان در کلیه دانشگاه‌ها آغاز شده است و امروز به مناسبت ششمین روز از هفته خوابگاه‌ها که به خوابگاه، تاب آوری و مستولیت پذیری فردی نامگذاری شده است، چند توصیه جهت سازگاری بهتر دانشجویان خوابگاهی در محیط‌های خوابگاهی به این عزیزان شده است.

 اکثر دانشجویان به خصوص دانشجویان شهرستانی در بدو ورود به دانشگاه خود را در میان انبوهی از موقعیت ها و تجارب جدید می‌بینند با افرادی مواجه می‌شوند که هر کدام از شهر و روستای دیگر و با زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلفی آمده‌اند و هر کس ایده و عقیده خاص در مورد موضوعات مختلف دارد و باید در شهر جدید و دور از خانواده زندگی جدیدی را شروع کند .  

 توصیه‌هایی به دانشجویان خوابگاهی جهت سازگاری بهتر در خوابگاه :  

۱ . سعی کنید تا حد ممکن محیط فیزیکی قبلی خود را در محیط جدید خوابگاه احیا کنید مثلا به همراه بردن یک تابلو نقاشی یا پوستر مورد علاقه و نصب آن در اتاق یا اشیاء دیگری که محیط فعلی شما را تا اندازه ای هر چند کم شبیه محل زندگی قبلیتان می‌کنند .

۲ . به خودتان فرصت دهید :

شما در حال سازگار شدن و انطباق یافت با یک وضعیت جدید هستید . مدتی طول می‌کشد تا با محیط های جدید نظیر جاهای مختلف دانشگاه، دانشکده ، خوابگاه ، محل‌های مختلف دانشگاه و ..... آشنا شوید .

۳ . تماس‌های خود را با خانواده به خصوص در روزهای اول زندگی خوابگاهی به صورت تلفنی ، نامه ، ایمل یا هر طریق دیگری حفظ کنید . چرا که حتی شنیدن صدای افراد خانواده می‌تواند موجب احساس آرامش در شما و تسکین غم غربت شود  . سعی کنید دوستان جدیدی پیدا کنید و در مورد شرایط جدید و احساسات مشترک با آنها صحبت کنید . مسلما در میابید که آنها نیز با شما دارای احساسات مشابه‌ای در این زمینه هستند و این امر علاوه بر فراهم کردن حمایت عاطفی از سوی دوستان موجب کاهش هر چه بیشتر استرس می‌شود .

۴ . از دانشجویان ترم های بالا تر و از تجربیات آنها در جهت سازگاری بهتر و برداشتن موانع سود بجویید ، چرا که آنها قبلا با مسائل کنونی شما مواجه شده‌اند و دانستن شیوه‌های مقابله و روش‌های کنار آمدن با مسائل خوابگاه می‌تواند مفید واقع شود .

۵ . دفترچه های راهنما ،  بروشورها و کتابچه‌های خاصی را که از طریق مرکز مشاوره و یا مرکز بهداشت دانشگاه تدوین می‌شود مطالعه کنید. در این بروشور ها ممکن است بسیاری از مواردی را که مورد نیازتان است به یابید . نظیر سازگاری با شرایط جدید ، غم غربت ، کنار آمدن با هم اتاقی ها .

۶ . در صورت نیاز با مشاوران و روانشناسان مرکز مشاوره دانشگاه و خوابگاه تماس و مراجعه کنید  . مواردی که در زندگی مشترک با هم اتاقی ها باید به توافق برسید . گذاشتن جلسه هفتگی و تصمیم گیری در رابطه با موضوعات مختلف اتاق و خوابگاه و با نوشتن صورت جلسه و امضاء کلی اعضای اتاق و احترام گذاشتن به نظر اکثریت اعضای خوابگاه .

۷ . فضای اتاق و جایگاه هر یک از افراد :

بهتر است هر کس تختخواب ، کمد ، قفسه کتابها ، لوازم خود و فضا های مشترک اتاق را مشخص کند و چگونگی استفاده از آنها را نیز با توافق یکدیگر تعیین کند.

 ۸ . لوازم مشترک و لوازم شخصی :

به لحاظ زندگی مشترک ممکن است مجبور به تهیه لوازمی بشوید که برای آشپزی ، نظافت اتاق و لباس ها و ......   مورد نیاز باشند ، اما باید مشخص شود که کدام وسایل شخصی و کدام عمومی هستند و در چه صورتی دیگران اجازه استفاده از انها را دارند مثل (حوله ، ماشین ریش تراش ، شانه ، صابون و ....) 

۹ . نحوه خرید و پرداخت مخارج مشترک :

باید مشخص کنید که چه کسی و به چه صورت مسئولیت براورد هزینه ها و خرید ها را بر عهده بگیرد و چگونه دخل و خرج شود .

۱۰ . زمان مطالعه :

باید اوقاتی از روز و شب را برای مطالعه اختصاص دهید و بر سر این موضوع با هم اتاقی هایتان به توافق برسید .

۱۱ . زمان خوابیدن و بیدار شدن :

الگو نامنظم خواب به مشابه یکی از علت های اساسی خستگی دانشجویان به شمار می رود و یکی از علل این بی نظمی ممکن است عدم توافق بر سر این مسئله بین اعضای یک اتاق باشد .

۱۲ . پذیرش مهمان :

مسلما بسیار پیش خواهد آمد که مهمان‌هایی را به اتاق تان دعوت کنید و یا این کار از سوی هم اتاقی‌هایتان صورت گیرد . بهتر است در مورد نحوه پذیرش ، روزها و ساعت آمدن میهمان در زمان‌های خاص مانند دوره امتحانات به توافق برسید .

۱۳ . نظافت و نظم و ترتیب :

در مورد معیار های پاکیزه گی با یکدیگر به گفتگو بنشیند و مسئولیت تمیز کردن اتاق را بین خود تقسیم کنید چرا که در زندگی گروهی رعایت بهداشت فردی و گروهی الزامی است .

 ۱۴ .  تلفن ها و پیام ها :

باید مشخص کنید که چه کسانی با شما تماس می‌گیرند یا خواهند گرفت و در صورت نبودن شما چه کسی صلاحیت دریافت پیام های مربوط به شما را دارد و چگونه .

۱۵ . امنیت :

باید مشخص شود که چه کسانی حق داشتن کلید اتاق را دارند چه مواقعی درب اتاق باید قفل باشد وکمد های شخصی چطور و .....

۱۶ . برخی عادات شخصی :

برخی عادات نظیر سیگار کشیدن ، گوش کردن به موسیقی‌های خاص و نگاه کردن فوتبال و دیگر عادات به نوعی تجاوز به حقوق دیگران است لذا بهتر است در مورد این موارد صحبت کنید.

بررسی چند موضوع شایع در میان هم اتاقی‌ها :

۱ . عدم مسئولیت پذیری هم اتاقی‌ها :

ممکن است هم اتاقی شما بدون اجازه وسایلتان را بردارد و همیشه ظروف را نشسته در اتاق رها کند و یا به وظایف خود که در فهرسست قوانین اتاق متعهد شده است عمل نکند .

۲ . با هم اتاقی خشمگین چگونه رفتار کنیم :

گاهی اوقات پیش می آید که وقتی سعی می کنیم در مورد مسائل و مشکلات با هم اتاقی تان صحبت کنید ، سرتان داد می زند و به پرخاشگری متوسل می شود ، چگونه می توانید جلوی این کارهای او را بگیرید . پاسخ این است که احتمالا در این شرایط نمی توانید زبانی دوستانه ، آرام و معقول معمولا واکنش مشابه ایجاد می کند ولی نه همیشه هم اتاقی شما ممکن است نتواند به طور مناسب با درخواست‌های شما رو به رو شود ویکباره حمله ور شود برخی افراد اینگونه‌اند . با این حال هنوز معتقدیم که شما باید نگرانی‌های خود را ابراز کنید . پرخاشگری نباید شما را به سکوت و عقب نشینی وادار کند . دو روش در این زمینه وجود دارد که به عنوان آخرین راه حل پیشنهاد می‌شود :

الف : پا فشاری در بیان خواسته ها

ب : عقب نشینی راهبردی و .......

۳ . حسادت نسبت به هم اتاقی :

گاهی هم اتاقی‌ها نسبت به هم حسادت می ورزند ، گویی طرف مقابل همه چیز های خوب را یک جا دارد ، زیبایی ، هوش و استعداد ، امکانات مادی ، جاذبه های اجتماعی و .....

چگونگی برخورد با هم تاقی که از مشکلات رفتاری ، عاطفی و شخصیتی رنج می برد و در روابط با هم اتاقی ها مشکل دارد مانند وسواس ، افسردگی ، اضطراب . باید توجه داشت که امکان دارد در خوابگاه یکی از هم اتاقی ها از بیماری وسواس یا افسردگی رنج ببرد و ما باید چگونه با آن برخورد کنیم و چه نقشی را به عنوان هم اتاقی و دوست ایفا کنیم .

۴ . چگونگی بر خورد با هم اتاقی یا هم اتاقی هایی که مصرف سیگار ، قلیان ، مشروبات الکلی و غیره  احتمال دارد که ما در اتاق یا خوابگاهی زندگی کنیم که افرادی باشند که از سیگار یا قلیان و یا مشروبات الکلی و غیره استفاده کنند . برخورد ما به عنوان یک هم اتاقی و دوست چگونه باشد و از چه راهبرد ها و راه حل هایی استفاده کنیم که خود ما هم آلوده نشویم . از جمله استفاده از مهارت حل مساله و مهارت نه گفتن و جرات مندی .

در صورت مواجه شدن با افراد مزاحم و زور گو در خوابگاه و یا در مسیر خوابگاه و دانشگاه چگونه بر خورد کنیم و از چه راهبرد هایی استفاده کنیم .

 مهارت های اساسی در بر قراری ارتباط با هم اتاقی ها :

دارا بودن مهارت های ارتباطی لازمه زندگی اجتماعی و مشترک است . این مهارت ها ضمن گسترش حیطه ارتباطی و شبکه حمایت اجتماعی موجب تحکیم هر چه بیشتر روابط شما با هم اتاقی هایتان می شود و به سازگاری شما کمک می کند .

۱ . مهارت گوش دادن :

سعی کنید به حرف های هم اتاقی تان گوش دهید زیرا با این کار به مصاحبت وی خوشامد می گویید ، با گوش دادن ، ضمن فهم دقیق تر خاسته ها و بیانات هم اتاقی تان می توانید به او نشان دهید که حرفهایش را درک کرده اید .

۲ . مهارت بیان خواسته ها به طور صریح و صادقانه :

اگر ارتباطی فاقد صراحت و صداقت باشد یدون شک قطع خواهد شد و یا به شکل مخدوش و مبهم و ناسالم ادامه خواهد یافت . اگر نتوانید یا نخواهید منظور خود را با صراحت به هم اتاقیتان بگوئید آنها ممکن است به اشتباه افتاده و حدس و گمان متوسل شوند و از واقعیت دور گردند .

۳ . مهارت نگاه کردن به طرف مقابل :

نگاه کردن و تماس چهره به چهره هنگام صحبت کردن نهایت توجه و دقت شما را به طرف مقابل می رساند و عدم توجه به این امر ممکن است موجب کاهش مکالمه و در واقع کوتاه شدن ارتباط شود ، چرا که ممکن است طرف مقابل احساس کند حوصله تان سر رفته است و یا علاقه ای به شنیدن حرف هایش ندارید و یا برای وی ارزش قائل نیستید .

 ۴ . مهارت ابراز همدلی :

یکی از مهارت هایی که می تواند اختلاف نظر ها را قابل درک سازد و تنش ها را کاهش دهد توانایی شما در درک دیدگاه فرد در مورد مسائل مورد اختلاف است . یعنی اینکه توانایی دیدن مسائل از پشت چشمان طرف مقابل ..... تماس چهره ای و گوش دادن و ابراز علاقه به شنیدن حرف های طرف مقابل . 

۵ . مهارت حفظ آرامش و احترام به طرف مقابل :

اغلب افراد در ارتباطات خود با دیگران در صدد ارزیابی آنها بر میایند و فکر می کنند یا باید نظرات و احساسات انها را رد کنند و یا به نوعی (مستقیم یا غیر مستقیم) نظرات و احساسات خودشان را به انها تحمیل نمایند ، ارتباطی که بر پایه این روش شکل می گیرد غالبا تداوم نمی یابد . عقاید و نظرات هر کس برای خودش مهم است ، در نظر گرفتن اینکه اغلب افراد مثل شما فکر نمی کنند ، احساس نمی کنند و به روش خود به دنیا نگاه می کنند بسیار اساسی است .

۶ . مهارت مخالفت کردن به شیوه مناسب :

اگر بتوانید بپذیرید که دیگران مانند شما نیستند آن وقت می توانید با نظرات و عقایدی که به نظر شما صحیح نیستند به شیوه مناسب مخالفت کنید به عبارتی دیگر بدون بحث و جدل مخرب که غالبا همراه با بلند کردن صدا ، داد و فریاد  ، خشم و غضب است می توانید به نتیجه مناسب دست یابید لحن پاسخ شما نیز مهم است اگر پاسخ تحقیر آمیز باشد این روش تاثیر مطلوب نخواهد داشت .

۷ . مهارت به کار گیری اصول صحیح حل مساله:

این مهارت به فرد کمک می کند برای مشکل خود راه حل بیابد و تصور نکند مشکل او چاره ندارد باید توجه داشت که برای حل مسئله باید به نکات ذیل توجه کنید :

۱ . اصلاح نگرش نسبت به مساله به خود بگویید رو به رو شدن با مشکل در زندگی طبیعی است پس در مواجه با مشکلات خود را نبازید

۲ . تعریف دقیق مشکل خود ، باید صورت مساله را به درستی و روشن و اشکار تعریف کنید

۳ . پیدا کردن راه حل های موجود ، در این مرحله با استفاده از تکنیک بارش مغزی هر راه حل که به ذهن میرسد بنوسید حتی راه حل های غیر مفید و بی اهمیت را .

۴ . ارزیابی و انتخاب بهترین راه حل ، با ارزیابی و بررسی پیامد های مثبت و منفی هر یک از راه حل ها بهترین و سریع ترین راه حل ها را انتخاب نمائید .

۵ . اجرای راه حل ها ، اگر بهترین راه حل ها هم اجرا نشود فایده ای نخواهد داشت ، پس گام نهایی به مرحله اجرا در آوردن راه حل ها است .

۸ . مهارت به کارگیری اصول صحیح حل اختلاف :

به منظور حل اختلاف مناسب به نکات ذیل توچه کنید

۱.     بدانید اختلاف در زندگی عادی است

۲.     هنگام بروز اختلاف ممکن است احساسات منفی داشته باشید قبل از هر چیز خود را آرام کنید .

۳.     با طرف مقابل خود حرف بزنید .

۴.    سعی کنید که لحن شما یدون تعغیر ، توهین ، طعنه ، عصبانیت ، سرزنش ....... باشد .

۵.     طرف مقابلتان را خجالت ندهید ، احساس گناه ایجاد نکنید ، مظلوم نمایی نکنید .

۶.     آنچه که شما را ناراحت کرده بیان کنید .

۷.    به طرف مقابل جازه حرف زدن دهید .

۸.     خود را جای طرف مقابل بگذارید .

۹.     اگر اشتباه کرده اید از او معذرت بخواهید .

۱۰.     راه حلی را انتخاب کنید که مورد قبول هر دو طرف باشد . (راه حل برنده برنده)

۱۱.    راه حل های برنده برنده مختلفی وجود دارد مانند

 ۱.   نوبت گذاشتن

۲.     قرعه کشی کردن

۳.     توافق کردن یا مصالحه کردن

۴.     فردی را به عنوان داور گرفتن

۵.     در حل اختلاف لازم است طرفین هر یک گامی به طرف دیگر بردارند .