نقش ورزش در سلامتي
تعریف ورزش و تندرستی
«ورزش عبارت است از یک فعالیت نهادینه شده که مستلزم کاربرد نیروی جسمانی شدید با استفاده از مهارت های جسمانی پیچیده به وسیله شرکت کنندگانی است که توسط عوامل درونی و بیرونی تحریک می شوند. این تعریف با فعالیت های ورزشی سازمان یافته ارتباط پیدا می کند »
از نظر سازمان بهداشت جهانی ،«تندرستی صرفاً نداشتن بیماری و ضعف نیست؛ بلکه منظور از آن سلامتی کامل جسمی ، ذهنی ، اجتماعی و روحی است . در حقیقت دو هدف عمده تندرستی ، به تأخیر انداختن مرگ و از بیماری است»
نقش ورزش در سلامتي انسان
امروزه پیشرفت علوم و فناوري ها سبب ميگردد تا انسانها با اتكاء به تكنولوژي نوين، رفتارهاي جديدي را كسب نمايند. هرگونه تغيير جديد مي تواند اثرات متفاوتي را در كليه ابعاد زندگي فردي، اجتماعي، اقتصادي و ... انسان به وجود آورد. اما از ميان اين عوامل آنهايي كه در سلامتي انسان تاثيرگذار هستند از نقش ويژه اي برخوردارند. امروزه به دليل گذر اپيدميولوژيك يعني جايگزيني بيماري هاي غيرواگير به جاي بيماري هاي واگير به خاطر كنترل عوامل بيولوژيك از يك طرف و نقش رفتارهاي ناهنجار بهداشتي و سبك زندگي و شيوه هاي تغذيه در افزايش ميزان بيماري هاي غيرواگيردار از طرف ديگر، لزوم تغيير نگرش در مراقبت و بهداشت را با هدف حفظ و ارتقاي سلامتي ايجاب مي كند.
با توجه به موارد ذكر شده نقش بي تحركي به عنوان يكي از عوامل اصلي در شيوع بيماري ها و بروز مرگ، حائز اهميت مي باشد. با توجه به اينكه فعاليت فيزيكي مناسب مي تواند تاثير مهمي در پيشگيري از بروز بيماري ها، عوارض آنها و نهايتا مرگ و مير ناشي از آنها داشته باشد، بررسي متون و مقالات علمي در مورد ارتباط بيماري ها و فعاليت فيزيكي گوياي اين مطلب است كه ورزش پياده روي داراي تاثيرات مفيدي در زمينه پيشگيري از بيماري هاي مزمن و غيرواگير مي باشد. در دنياي امروز پياده روي بهترين فعاليت و طبيعي ترين ورزش در جهت كسب آمادگي جسماني و رواني است. پياده روي ورزش لذت بخش و كم خطري است كه در دسترس همگان بوده و در همه جا و همه وقت امكان اجراي آن وجود دارد و مهمتر اينكه اين ورزش يك فعاليت اجتماعي است كه امكان ايجاد روابط دوستانه در آن بسيار زياد است.
تأثیر ورزش در شخصیت
شخصیت اجتماعی بیان کننده ی رشد صحیح و طبیعی روانی افراد است . چنانچه تربیت بدنی در یک جامعه مطابق با اصول این علم در نظر باشد ، افراد ورزشکار را از فرد گرایی و خود محوری خارج کرده و رشد روحیات طبیعی را در فرد بهبود می بخشد که در نتیجه شکوفا شدن این استعداد، فرد باسایر افراد اجتماع آسانتر ارتباط بر قرار کرده و در کنار آنها زندگی می نماید. روانشناسان معروف ، «شخصیت را روش و شیوه خاص هر فردی در جستجو برای پیدا کردن و تفسیر معنای زندگی تعریف می کند .» مطالعات انجام یافته نشان می دهد که ورزشکاران و قهرمانان ،با شهامت و فدا کار می باشند و بر اراده خود تسلط دارند .(کوشافر، ۱۳۸۱ ،صص۱۷۱و۱۷۲ ) بازی و ورزش پیوند تنگاتنگی با رشد و تکامل شخصیت کودک دارند و آن را به مرحله نضج و آگاهی اجتماعی می رسانند . پژوهشگران تحقیقات فراوانی پیرامون نقش بازی وگیم ها در اجتماعی شدن و همچنین درباره این مسأله به انجام رسانده اند که چگونه فعالیت های بدنی ،روی هم رفته در تکوین تصویر روشنی از بدن در ذهن کودک ،که به تصویر بدن معروف است ،تأثیر می گذارد .تصویری که مفهوم خود بدنی و در نتیجه مفهوم خود پنداره بر پایه ی آن استوار است و نخستین خشت بنای شخصیت کودک به شمار می آید.
تأثیر ورزش در اخلاق و رعایت حقوق دیگران
چون برنامه های تربیت بدنی امکان و شرایطی دارد که شخصیت و ماهیت افراد بروز می کند و آشکار می گردد لذا رفتار و اعمال ناشایسته شناخته می شود و جایگزینی خصایص انسانی و رعایت قوانین صورت می گیرد .بدین گونه هر فرد می تواند از احترام لازم در بین دسته و جامعه خود برخوردار گردد.این ارتباط مطلوب شکل گرفته و به صورت اخلاق در آمده و به قلمرو های خارج نیز انتقال یافته و مشاهده می شود .
تأثیر ورزش در کاهش اضطراب
استرس هنگامی رخ می دهد که فرد احساس کند بین قابلیت های فردی خود و آن چه در یک موقعیت خاص لازم است توازن وجود ندارد ،در عین حال پیامد عمل نیز مبهم باشد .( س .رابرتس و همکاران ، ۱۳۸۲ ،ص ۱۱۶)
در زمانی که احساس نگرانی و اضطراب پیش می آید انسان باید به کار و فعالیتی مشغول شود چون معمولاً ذهن انسان در یک لحظه نمی تواند به چند موضوع متفاوت فکر کند .دراین میان هر قدر کار و فعالیت حالت سرگرم کنندگی بیشتری داشته باشد موثر تر خواهد بود . این عمل باعث خواهد شد راحتتر با افکار اضطراب زا مبارزه کند . در واقع خواهیم توانست ذهن خود را از درگیر شدن با افکار منفی منحرف کنیم.در این خصوص ورزش کردن باعث خواهد شد فرد در مواجه با شرایط اضطراب زا خونسردی و آرامش بیشتری داشته باشد . تحقیقات کارشناسان نشان میدهد که ورزش تأثیرات فیزیولوژیکی بر بدن دارد که این تأثیرات فیزیو لوژیک فراهم کننده آرامش در افراد هستند.